شناسایی مؤلفه‌های دانشگاه تمدنساز ایرانی ـ اسلامی: یک مطالعه فراترکیب

هدف:هدف پژوهش حاضر، سنتز ادبیات مربوط به دانشگاه تمدن‌ساز اسلامی- ایرانی در راستای شناسایی مؤلفه‌های دانشگاه تمدن‌ساز اسلامی- ایرانی در آموزش عالی کشور بود. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از لحاظ روش، کیفی فراترکیب و جامعه آماری آن، کلیه مطالعات انجام‌شده در بازه زمانی 1375 تا 1398 بود. در این راستا 42 پژوهش در زمینه موضوع مدّ نظر، ارزیابی و در نهایت 19 مقاله به‌ صورت هدفمند انتخاب شد و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، در مجموع 106 کد، 11مفهوم، 9 مقوله کلیدی طی فرایند جستجو و ترکیب نظام‌مند متون، شناسایی و تحلیل شد و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های دانشگاه تمدن‌ساز اسلامی-ایرانی در آموزش عالی کشور از هشت عامل کلیدی استقلال، آزادی، فرهنگ‌سازی، مسئولیت‌پذیری، نوآوری، تعامل و همکاری علمی سازنده با نهادهای علمی بین‌المللی، انسان‌سازی، معنویت‌گرا و تولید علم تشکیل‌ شده است. نتیجه‌گیری: این پژوهش بدین سبب که درک عمیقی از ادبیات موجود در موضوع پژوهش با شناسایی مؤلفه‌های دانشگاه تمدن‌ساز اسلامی- ایرانی ارائه داده است، می‌تواند در سیاستگذاری‌های آموزش عالی در راستای اسلامی‌سازی دانشگاهها استفاده شود.